نشریه پژوهش در حسابداری و علوم اقتصادی
پیاپی 24 (بهار 1402)

هدف این تحقیق بررسی واکنش بازار سهام به افزایش شفافیت مالی در گزارشهای مالی بوده است. قلمرو مکانی این تحقیق شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی سال های بین 1394 تا 1400 بوده است. با توجه به تقسیمبندی علمی ازنظر هدف این پژوهش، از نوع پژوهش کاربردی و ازآنجاکه یکی از اهداف این پژوهش، بررسی واکنش بازار سهام به افزایش شفافیت مالی است چون در این بازه شرکتهای پذیرفته در بازار بورس تهران به مرور ملزم به رعایت استانداردهای IFRS شدند و این تغییرات می تواند بر واکنش بازار تاثیر گذار باشد، لذا میتوان این پژوهش را در زمره پژوهش های کاربردی قرارداد. همچنین، روش شناسی تحقیق از نوع پس از رویداد می باشد؛ بدین معنی که تحقیق بر اساس اطالعات گذشته انجام می شود. در این پژوهش برای جمع آوری داده ها و اطالعات، از روش کتابخانه ای استفاده شد. در بخش داده های پژوهش از طریق جمع آوری داده های شرکت های نمونه با مراجعه به صورت های مالی، یادداشت های توضیحی و ماهنامه بورس اوراق بهادار انجام پذیرفت. بر اساس روش حذف سیستماتیک تعداد 110 شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. به منظور توصیف و تلخیص داده های جمع آوری شده از آمار توصیفی و استنباطی بهره گرفته شده است. به منظور تحلیل داده ها ابتدا پیش آزمون های ناهمسانی واریانس، آزمون F لیمر، آزمون هاسمن و آزمون جارک-برا و سپس از آزمون رگرسیون چند متغیره برای تایید و رد فرضیه های تحقیق  نرم افزار ایویوز استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد کیفیت افشا بر واکنش بازار سهام تاثیرگذار است. شفافیت سود بر واکنش بازار سهام تاثیرگذار است.

هدف از این پژوهش ، بررسی تاثیر تورم بر روی خالص ارزش دارایی های صندوق های سرمایه گذاری است. برای این منظور پرسشنامه ای حاوی 20 سوال از جامعه آماری محدود تهیه شده و به بیان نتایج و یافته های به دست آمده از پژوهش میپردازد که بدین منظور از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است، تا با ارایه جداول واضح بتوان به اهداف و فرضیات پژوهش دسترسی پیدا کرد. در این پژوهش 2 فرضیه وجود دارد. فرضیه ی اول: آیا رابطه معنادار و مثبتی بین افزایش نرخ تورم با خالص ارزش دارایی های صندوق های سرمایه گذاری صندوق ها وجود دارد؟ و فرضیه دوم: رابطه نرخ تورم با بازدهی در صندوق های سرمایه گذاری به چه صورت بوده است؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین نرخ تورم و خالص ارزش دارایی های صندوق سرمایه گذاری از لحاظ آماری رابطه معناداری وجود ندارد و همچنین بین افزایش نرخ تورم و بازدهی صندوق رابطه خطی معنادار وجود دارد.

در طی سالیان متمادی، در بسیاری از کشورهای جهان، مصرف سوخت های فسیلی در اولویت بوده و روند نگران کننده ای به دلیل تغییرات آب و هوایی، انتشار آلاینده های ناشی از احتراق سوخت های فسیلی، انتشار دی اکسید کربن، افزایش دمای کره زمین و بالا آمدن سطح آبهای روی کره زمین، بوجود آمده است و علیرغم اجرا و تعهدات بین المللی مختلف در بسیاری کشورها، در جهت کاهش این هزینه ها، روند رسیدن به اهداف مورد نظر به کندی صورت میگیرد. هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی سبد انرژی جهان و ایران با توجه به آخرین آمار و اطلاعات رسمی ارایه شده است. حرکت به سمت انرژیهای تجدیدپذیر، یکی از مهمترین موضوعات در دستور کار بسیاری از کشورها است و در ایران تنها 0/72 درصد از عرضه انرژی های اولیه به انرژیهای تجدیدپذیر اختصاص دارد. از این میزان، بیشترین تولید انرژی تجدیدپذیر مربوط به انرژی باد، با سهم 61 درصد است و مابقی انرژی های تجدیدپذیر به انرژی خورشیدی با سهم 39 درصدی اختصاص یافته است. نتایج تحقیق نشان میدهد که توجه به متنوع سازی سبد انرژی و کاهش آلودگی محیط زیستی، نیازمند برنامه ریزی و سرمایه گذاری در جهت تغییر به سمت استفاده بیشتر از انرژی های تجدیدپذیر و وضع قوانین و مقرارت جهت کاهش آلودگی های ناشی از مصرف انرژی است.

مسیولیت اخلاقی حسابداران از مسایل جدی در حرفه ی حسابداری می باشد لذا اصلی ترین هدف تحقیق حاضر، استخراج توصیه های مهم اخلاقی مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب، تجزیه و تحلیل و طبقه بندی آن با هدف اغنای اخلاقی حرفه ی حسابداری می باشد.

روش شناسی پژوهش: 

در این پژوهش از روش کیفی و با استفاده از فن مقوله ای تحلیل محتوا که از نظر کاربرد بیشترین میزان استفاده را دارد بر پایه عملیات برش متن، جداسازی و طبقه بندی مقوله ها برای کشف محتواهای اصلی استفاده شده است.

یافته های پژوهش: 

یافته های حاصله از بررسیهای صورت گرفته در بیانات رهبر فرزانه انقلاب بیانیه گام دوم انقلاب  با مضمون و محوریت اخلاقیات و مبانی مرتبط با آن با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا مقوله بندی شده و شناخت جنبه های اخلاقی این بیانیه با پیروی از اهداف اصلی مقاله، موجب بسط و تسری اصول و مبانی اخلاقی توصیه شده در بیانیه گام دوم انقلاب، وادغام آن با توصیه های اخلاقی جامعه دانشگاهی و حرفه ای موجبات بهره مندی حسابداران و حسابرسان را فراهم میسازد. در نهایت مقوله های اصلی با محوریت اخلاق شامل: اخلاق فردی، اخلاق دینی و اخلاق اجتماعی طبقه بندی شد.

این پژوهش، تاثیر تمرکز بر مشتری بر ریسک، نوآوری و بازده سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1395 الی 1399 مورد آزمون قرار داده است. روش پژوهش از نوع همبستگی، نوع آزمون رگرسیون و مبتنی بر داده های پنل میباشد. در این پژوهش جامعه آماری این پژوهش را کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تشکیل داده اند. که به روش حذف سیستماتیک 105 شرکت انتخاب گردید. نتایج این پژوهش در خصوص فرضیه اول نشان میدهد که تمرکز مشتری بر ریسک تاثیر معناداری دارد. نتیجه فرضیه دوم حاکی از آن بود که تمرکز مشتری بر نوآوری تاثیر معناداری دارد. همچنین نتیجه فرضیه سوم نشان داد که تمرکز مشتری بر بازده سهام تاثیر معناداری دارد. در فرضیه اول، متغیرهای کنترلی، هزینه تحقیق و توسعه، اندازه شرکت، دارایی مشهود، دارایی نامشهود، بازده دارایی، رشد شرکت، جریان نقد فعالیت عملیاتی تاثیر مثبت و معناداری بر ریسک شرکت داشتند، اما متغیرهای اهرم مالی، درآمد حقوق صاحبان سهام، ارزش دفتری بر ارزش بازار تاثیری نداشتند. در فرضیه دوم، متغیرهای کنترلی رقابت بازار محصول، سن شرکت، جریان نقد فعالیت های عملیاتی، سودآوری، رشد شرکت، تاثیر مثبت و معناداری بر نوآوری داشتند؛ اما متغیرهای اندازه شرکت، اهرم مالی، کارایی عملیاتی تاثیری نداشتند. در فرضیه سوم، متغیرهای کنترلی، اندازه شرکت، ارزش دفتری بر ارزش بازار، بازده دارایی تاثیر مثبت و معناداری بر بازده سهام داشتند؛ اما متغیر توانایی سرمایه گذاری تاثیری نداشت.

هدف این تحقیق آن هست تا نقش سرویسها و خدمات واسطه گری های مالی را در تحریک و ترویج مشارکت مالی در ایران را ارزیابی کند که این ارزیابی ها را با تجزیه و تحلیل انجام میدهد که نقدینگی و پوشش اجتماعی تا آن حد بر روی بانکداری به عنوان یک استراتژی مشارکت مالی تاثیر میگذارند. این تحقیق یک تحقیق میدانی و پیمایشی مقطعی را برگزیده است. در این تحقیق 38 مدیر اجرایی و ناظر در صنعت بانکداری بانک های پذیرفته در بورس اوراق بهادار کشور را مورد بررسی و هدف قرارداد که مدل خدمات واسطه گریهای مالی را پذیرفته و اختیار کرده اند. تعداد نمونه آماری پذیرفته شده 38 مدیر و ناظر را برای این تحقیق در نظر گرفته اند. این تحقیق برای جمع آوری داده ها از یک پرسشنامه محقق ساخته استفاده کرده است و همچنین داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی و با استفاده از نرم افزارهای SPSS برای تجزیه و تحلیل مورداستفاده قرارداد. در این تحقیق شناسایی و بررسی شد که پوشش جغرافیایی (0.037=P)، و نقدینگی (0.028=P) در یک سطح اطمینان %95 به لحاظ آماری معنادار میباشند. یافته های این تحقیق نشان میدهد که پوشش جغرافیایی مهمترین مزیت است و بنابراین معنادارترین عامل محرک مشارکت مالی است. این تحقیق توصیه و پیشنهاد می کند که بانکها باید در صدد آن باشند تا سرویسها و خدمات بیشتری را از طریق بانکداری واسطه گری مالی فراهم آوردند تا مشارکت مالی را به خصوص در نواحی و بخش های روستایی باال ببرند و افزایش دهند. سپرده های نقدی بیشتر و برداشت های نقدی بیشتر نیز باید مجاز باشد زیرا واسطه ها مشکلی با نقدینگی ندارند.

امروزه فضای سازمانها به سرعت در حال تغییر بوده و بسیاری از سازمان ها به نحو فزاینده ای از ارزش مستقیم مسیولیت اجتماعی شرکت آگاهی یافته اند و با ادغام آن با راهبرد اصلی کسب و کار و فعالیت های مدیریتی خود، می توانند تاثیر مثبتی بر جامعه و محیط داشته باشند و در ضمن شهرت و اعتبار خود را نیز تقویت کنند. هدف تحقیق حاضر سنجش رابطه بین مالکیت دولتی و ویژگی های شرکت با افشاء مسیولیت پذیری اجتماعی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. به این منظور تعداد 114 شرکت در طی دوره زمانی 1392-1398 از طریق روش سیستماتیک بعنوان حجم نمونه تحقیق انتخاب گردید. روش تحقیق توصیفی-همبستگی است. برای تخمین مدل رگرسیونی با داده های تابلویی و برای تجزیه و تحلیل از رگرسیون چندگانه به روش پانل-دیتا استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که بین مالکیت دولتی، سن و سودآوری با افشاء مسیولیت پذیری اجتماعی شرکت ها رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بین اهرم مالی با افشاء مسیولیت پذیری اجتماعی شرکت ها رابطه منفی و معناداری وجود دارد. بین اندازه شرکت با افشاء مسیولیت پذیری اجتماعی شرکت ها رابطه معناداری وجود ندارد.

مدیریت نقدینگی یکی از بزرگترین چالش هایی است که شرکت های بورسی با آن روبرو هستند. دلیل اصلی این چالش این است که بیشتر منابع از محل سپرده های کوتاه مدت تامین مالی میشود. علاوه بر این تسهیلات اعطایی صرف سرمایه گذاری در دارایی هایی میشود که درجه نقد شوندگی نسبتا پایینی دارند. نگهداری مقادیر ناکافی نقدینگی شرکتها را با خطر عدم توانایی در ایفای تعهدات و درنتیجه ورشکستگی قرار میدهد. با توجه به مطالب فوق هدف اصلی مقاله حاضر تاثیر مدیریت ریسک جریان های نقدینگی بر ثبات مالی است. پژوهش از نظر هدف کاربردی، منطق اجرا استقرایی، زمان مقطعی، نوع داده ها کمی، نحوه اجرا توصیفی پیمایشی و روش پژوهش از نظر ارتباط بین متغیرها علی و از نوع پس رویدادی است. جامعه آماری پژوهش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی پنج ساله (1395-1399) میباشد؛ که از 784 شرکت پذیرفته شده در بورس 112 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شد. با توجه به نوع داده ها و روش های تجزیه و تحلیل آماری موجود، از روش داده های تابلویی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که؛ مدیریت ریسک جریان های نقدی حاصل از فعالیت های عملیاتی، فعالیت های سرمایه گذاری و فعالیت های تامین مالی بر ثبات مالی، اثر مثبت و معنادار دارد. همچنین نتایج نشان داد که مدیریت ریسک جریان های نقدینگی بر ثبات مالی اثر مثبت و معنادار دارد.

مقاله حاضر به بررسی تاثیر ارکان مالی بر ساختار سرمایه در بازار مالی ایران و تحلیل نظریه های حاکم بر آن میپردازد.

جامعه آماری شامل 30 شرکت بورسی ایرانی که شرکتهای مورد آزمایش، شرکتهای مساعد و شاخصساز هستند و با استفاده از داده های تابلویی طی دوره زمانی 1397 تا 1400 و با استفاده از برنامه Eviews به تبیین بین رابطه متغیرها میپردازد.

نتایج گویای این مطلب است که اندازه شرکت، نقدینگی، سودآوری و رشد شرکت اثر معناداری بر ساختار سرمایه شرکت دارد و در خصوص متغیرهای اندازه شرکت، سودآوری و رشد شرکت همراستا است و در مورد متغیر نقدینگی مغایر میباشد.

در این پژوهش اهمیت و نقش فرضیات بر ساختار سرمایه مورد بررسی قرار گرفته است. لذا، با افزایش اندازه شرکت، سودآوری و رشد شرکت، ساختار سرمایه میل به افزایش دارد و با افزایش نقدینگی، ساختار سرمایه میل به کاهش دارد.

دانش افزایی:

 در این پژوهش اهمیت و نقش متغیرهای توضیحی بر ساختار سرمایه مورد ارزیابی قرار گرفته است. همچنین، همسویی متغیرهای توضیحی بر ساختار سرمایه مورد کنکاش قرار گرفته است.

این پژوهش باهدف تاثیر حاکمیت شرکتی بر سرمایه اجتماعی و استراتژی رقابتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1396 الی 1400 مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش جامعه آماری این پژوهش را کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تشکیل داده اند که به روش حذف سیستماتیک 100 شرکت انتخاب گردید. روش پژوهش از نوع همبستگی بر اساس آزمون رگرسیون و مبتنی بر داده های پنل است. به منظور سنجش سرمایه اجتماعی جامعه آماری متشکل از تمامی کارکنان شرکت های بورسی می باشد که باتوجه به نامحدود بودن جامعه آماری، 100 نفر به روش تصادفی در دسترس، به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. یافته های این پژوهش در خصوص فرضیه اول نشان می دهد که حاکمیت شرکتی بر سرمایه اجتماعی تاثیر معناداری دارد. همچنین تجزیه و تحلیل در خصوص فرضیه دوم نشان داد که حاکمیت شرکتی بر استراتژی رقابتی تاثیر معناداری دارد. نتیجه پژوهش نشان میدهد، مشتریان و سهامداران برای شرکت، نوعی سرمایه اجتماعی است؛ حاکمیت شرکتی با ایجاد ساز و کار مناسب میتواند سرمایه اجتماعی را افزایش دهد و با ایجاد نوآوری در رقابت با سایر شرکت ها بازدهی کارایی شرکت را بهبود بخشد.

یکی از چالش هایی که بازار سرمایه ایران در طی سالهای اخیر با آن روبرو بوده و بسیاری از سهامداران از آن آسیب دیده اند، نوسانات قیمت سهام است. پژوهش حاضر تالش نموده است تا تاثیر اثربخشی اظهارنظر حسابرس مستقل بر نوسانات قیمت سهام را در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی نماید. بدین منظور با استفاده از اطلاعات 184 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که به صورت هدفمند انتخاب شدند، در فاصله زمانی 1394تا 1400 صورت پذیرفته است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش رگرسیون چندگانه استفاده شده است. در این پژوهش از معیار چولگی منفی بازده سهام برای برآورد نوسانات قیمت سهام بهره گیری شده است. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر این است که اثربخشی اظهارنظر حسابرس مستقل بر نوسانات قیمت سهام در شرکت های مورد بررسی تاثیر منفی و معناداری داشته است.